Hợp đồng tiền hôn nhân (HĐTHN) được xem là một khái niệm còn khá mới trong khoa học pháp lý và chưa được các nhà lập pháp Việt Nam đưa vào trong luật. Vấn đề này đã được nhiều quốc gia quy định rất cụ thể, ví dụ như: Mỹ, Úc, … Do vậy, việc nghiên cứu và tìm hiểu cũng như phổ biến các vấn vấn đề liên quan đến hợp đồng tiền hôn nhân để từ đó đề xuất việc thiết kế các quy định pháp luật phù hợp có ý nghĩa rất lớn.
Qua bài viết này , Luật Hoàng Phú xin tư vấn với bạn đọc về vấn đề “Hợp đồng tiền hôn nhân”. Xin mời quý bạn đọc cùng tham khảo !
Hợp đồng tiền hôn nhân là gì?
– Theo Khoản 1 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định: hôn nhân là quan hệ vợ chồng sau khi kết hôn. Kết hôn là việc nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng với nhau theo quy định của Luật này về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn
Trong pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam hướng đến nguyên tắc hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng.
– Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Bản chất của hợp đồng là sự thỏa thuận.
Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 không có khái niệm về hợp đồng hôn nhân. Đây chỉ là cách gọi thông thường, mang tính quy ước của văn bản thỏa thuận về tài sản.
Hợp đồng tiền hôn nhân là văn bản thỏa thuận của cặp đôi nam nữ được lập trước khi kết hôn, có nội dung quy định chế độ tài sản của vợ chồng trong suốt thời kỳ hôn nhân.
Hợp đồng tiền hôn nhân tên tiếng Anh là: “Prenuptial contract”.
Đặc điểm và nội dung của hợp đồng tiền hôn nhân
Đặc điểm của hợp đồng tiền hôn nhân
HĐTHN có những đặc điểm sau:
– Thời điểm lập hợp đồng tiền hôn nhân là trước khi nam, nữ đăng ký kết hôn và chỉ có hiệu lực khi hai bên trở thành vợ, chồng
– Hình thức hợp đồng tiền hôn nhân phải bằng văn bản và phải tiến hành công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật hoặc theo yêu cầu của vợ, chồng.
– Nội dung của hợp đồng là những thỏa thuận liên quan đến tài sản không bao gồm các thỏa thuận liên quan đến quyền nhân thân của vợ, chồng.
Nội dung cơ bản của hợp đồng tiền hôn nhân
Theo quy định tại Luật hôn nhân và gia đình 2014 thì để thực hiện chế độ tài sản theo thỏa thuận như sau:
Nội dung cơ bản của thỏa thuận về tài sản bao gồm
– Tài sản được xác định là tài sản chung, tài sản riêng của vợ, chồng
– Quyền, nghĩa vụ của vợ chồng đối với tài sản chung, tài sản riêng và giao dịch có liên quan; tài sản để bảo đảm nhu cầu thiết yếu của gia đình.
– Điều kiện, thủ tục và nguyên tắc phân chia tài sản khi chấm dứt chế độ tài sản
– Nội dung khác có liên quan
Khi thực hiện tài sản theo thỏa thuận mà phát sinh những vấn đề chưa được vợ chồng thỏa thuận hoặc thỏa thuận không rõ ràng thì áp dụng quy định của pháp luật hôn nhân gia đình và quy định tương ứng của chế độ tài sản theo luật định.
Vợ chồng có quyền sửa đổi, bổ sung thỏa thuận về tài sản. Trong trường hợp hai bên kết hôn lựa chọn chế độ tài sản theo thỏa thuận thì thỏa thuận này phải được lập trước khi kết hôn, bằng hình thức văn bản có công chứng hoặc chứng thực. Chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận được xác lập kể từ ngày đăng ký kết hôn.
Thỏa thuận về tài sản của vợ chồng bị vô hiệu trong các trường hợp sau:
Trong những trường hợp sau đây, thỏa thuận về tài sản của vợ chồng bị Tòa án tuyên bố vô hiệu:
– Không tuân thủ điều kiện có hiệu lực của giao dịch được quy định tại Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan;
– Vi phạm nguyên tắc chung về chế độ tài sản của vợ chồng.
– Vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng trong việc đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình
– Vi phạm giao dịch liên quan đến nhà là nơi ở duy nhất của vợ chồng
– Vi phạm giao dịch với người thứ ba ngay tình liên quan đến tài khoản ngân hàng, tài khoản chứng khoán và động sản khác mà theo quy định của pháp luật không phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng.
– Nội dung của thỏa thuận vi phạm nghiêm trọng quyền được cấp dưỡng, quyền được thừa kế và quyền, lợi ích hợp pháp khác của cha, mẹ, con và thành viên khác của gia đình.
Các bên vợ chồng hoàn toàn có thể dựa vào quy định pháp luật để thực hiện hợp đồng, như vậy cũng giúp cho các bên tránh được tình trạng mâu thuẫn, tranh chấp về tài sản trong thời kỳ hôn nhân.
Ý nghĩa của hợp đồng trước hôn nhân
– Trước hết hợp đồng tiền hôn nhân là sự thỏa thuận của các bên nam nữ về các quyền, nghĩa vụ với nhau, đây là quy định hoàn toàn hợp lý nhằm đảm bảo cũng như đề cao quyền lợi cá nhân của vợ, chồng.
Khi hai bên ký hợp đồng trước hôn nhân, các cặp đôi sẽ thỏa thuận để phân định rõ ràng tài sản của mỗi người, tài sản chung- tài sản riêng, bên cạnh đó các thỏa thuận về những khoản nợ cũng như việc xử lý tài sản chung khi xảy ra ly hôn. Qua đó bảo vệ tối đa được lợi ích tài chính cho mỗi người. HĐTHN là cơ sở để các cá nhân thực hiện các quyền sở hữu cá nhân đối với các tài sản của mình một cách tự do mà không bị ràng buộc mà vẫn đảm bảo được lợi ích chung của gia đình.
– HĐTHN giúp giảm được các tranh chấp không đáng có khi xảy ra ly hôn, đây cũng là cơ sở để Tòa án có thể giải quyết các vụ án ly hôn thuận tình môt cách nhanh chóng, công bằng, tránh việc đi lại nhiều, bởi trong hợp đồng các bên đã có sự thỏa thuận rõ về các quyền và nghĩa vụ các bên.
– HĐTHN còn là tiền đề, là động lực cho hai bên vợ chồng trong hoạt động kinh doanh của mình, tự chủ tài chính nhằm tránh những rủi ro có thể xảy đến ảnh hưởng đến kinh tế chung của gia đình
– Không chỉ có ý nghĩa đối với vợ, chồng mà HĐTHN còn có ý nghĩa đối với bên thứ ba, nhằm giúp bảo vệ quyền và lợi ích của bên thứ ba và những người liên quan về các chế độ về tài sản của vợ chồng khi vợ, chồng có tham gia giao dịch dân sự với bên thứ ba.
Thông tin liên hệ
Trên đây là tư vấn của Luật Hoàng Phú về vấn đề “Hợp đồng tiền hôn nhân là gì“. Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn khi có nhu cầu về các vấn đề liên quan đến dịch vụ đăng ký xác nhận tình trạng hôn nhân; tạm ngừng kinh doanh chi nhánh; mẫu đơn xin giải thể công ty.
HOTLINE / ZALO: 0969 60 30 30
Địa chỉ: Phòng 501 – Tầng 05 – Số 276 đường Láng – Quận Đống Đa – Thành phố Hà Nội
Email: tuvanluathoangphu@gmail.com
Câu hỏi thường gặp về hợp đồng tiền hôn nhân
Chủ thể của hợp là ai?
Chủ thể giao kết hợp đồng bên cạnh việc phải thỏa mãn các điều kiện về chủ thể như các loại hợp đồng truyền thống khác thì còn phải thỏa mãn các điều kiện kết hôn theo luật định, điều này xuất phát từ tính chất đặc thù của loại hợp đồng này.
Hiệu lực của hợp đồng này như thế nào?
Hợp đồng tiền hôn nhân là một dạng hợp đồng đặc thù nên loại hợp đồng này được điều chỉnh bởi cả BLDS và Luật Hôn nhân và gia đình. Theo đó, để hợp đồng có hiệu lực thì trước hết nó phải thỏa mãn các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự.
Đề xuất hoàn thiện pháp luật hợp đồng tiền hôn nhân
Thứ nhất, cần xem xét đưa khái niệm hợp đồng tiền hôn nhân vào trong văn bản pháp luật.
Thứ hai, rà soát, pháp điển hóa các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hợp đồng tiền hôn nhân và trong lần sửa đổi, bổ sung tiếp theo của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.
Thứ ba, pháp luật cần bổ sung các quy định liên quan đến con chung, con riêng, quyền và nghĩa vụ của vợ chồng trong giai đoạn hôn nhân, sau khi ly hôn hoặc một bên chết.
